Kabugan : Teatro Tomasino

Ang Kabugan na inihandog ng Teatro Tomasino ay dalawang kuwento na pinamagatang "Kulay Rosas ang Dapit-Hapon Minsan sa Isang Taon” ni RJ Leyran at “Anino” ni Allan Lopez. Ito'y pinamagatang Kabugan sapagkat ang dalawang kuwento ay magkakabugan sa galing nito. Ang tanong, may nangyari bang kabugan?

Ang Kulay Rosas ang Dapit-Hapon Minsan sa Isang Taon ay umikot lamang sa dalawang tao kung saan nagkakilala ang isang babae at lalake sa zoo at nabuo ang kanilang pagkakaibigan. Sila ay nagkikita palagi sa zoo kung saan sila una nagkita. Naging masaya ang kanilang pagsasama hanggang sa dumating ang asawa ng lalaki at pinatay sila.

Ang Anino naman ay tungkol sa isang babae na namatayan ng asawa. Samantalang, siya ay nabuntis ng anak ng kaniyang asawa. Siya ay naging ermitanyong babae at patuloy na ginugulo ng konsensya sapagkat akala niya siya ang dahilan kung bakit namatay asawa niya. Si Mario ang anak ng kanyang asawa. Si Luna ang asawa naman ni Mario. Ngunit, nalaman niya din ang katotohanan na si Mario ang siyang pumatay sa sarili niyang ama. Nilason niya ito. At dahil dito pinarusahan ni Luna si Mario, pinatay niya ito, ang sarili niyang asawa.

HINDI SULIT ANG P110 NA BAYAD PARA SA PALABAS NA ITO, KABUGAN.

Dahil sa pangunahing rason, ang pinaka-importante sa lahat, ang SCRIPT o ang KUWENTO. Napaka-babaw ng kanilang script at napaka-boring. Umikot lamang ito sa dalawang karakter at hindi man lang ito nagbigay na kahit anong mensahe sa manonood. Nang matapos ang palabas, ang mga tanong namin sa isa't isa ay.. "Ano ang punto ng kuwento?". Natapos man alng ang dalawang kuwento na walang kalinawan. Hindi maganda ang pagkasulat ng istorya. Siguro nga, may rason sila kung bakit ganoon ang nangyari. Ang balita pa, gahol sila sa panahon at isang linggo lang nila ito na-practice. Ngunit ito'y hindi sapat na rason sa kanilang pinakita. Kung napaganda nila ang mga props at techinical, sana mas binigyan nilang diin ang kuwento sapagkat dito umiikot ang buong palabas.

Wala naman talaga kami ma-irereklamo kung hindi ang panget at mababaw na daloy ng kuwento. Napaka-galing ng mga artista. Magagaling sila umarte at nagampanan nila ang karakter nila. Sadyang magling talaga ang mga aktor at aktres ng Teatro Tomasino. Wala na ko masasabi sa kagalingan ng mga ito sa pag-arte.

Sa props at technical naman, masasabi kong maayos nila ito nagawa. Maganda ang kanilang mga ilaw na ginamit at nagamit ang pag-iiba ng kulay nito sa bawat scene. Ang kanilang mga props din ay mahusay ang pagkakagawa.

Sa costume na aspekto, maganda ang kanilang mga suot at na-ayon sa kanilang mga karakter.

Malaki ang pagkakaiba ng isang play sa pelikula. Ang pelikula ay puwedeng uliting kung hindi maganda ang isang eksena, ngunit ang isang play ay hindi na puwedeng ulitin pa. Malaki ang paghangga ko sa mga gumanap sa palabas na ito sapagkat hindi sila nagkakamali at kung meron pa, ito'y hindi nahalata.

Sa kabuuan ng Kabugan, bibigyan ko sila ng 5 over 10 sapagkat malaking salik ang istorya. Ang kuwento o script ang siya nagdadala ng buong palabas. Siguro ito rin ay magbibigay ng leksyon sa mga miyembro ng Teatro Tomasino. Naniniwala ako na meron pa sila mas maganda at magaling na mapapakita sa mga Tomasino. "There's always a room for improvement."

Panunuring Pampelikula: "PLONING"

Noong nakaraang taon, ipinalabas ang Ploning sa Pilipinas. Ito'y nkakuha ng "A" rating mula sa Cinema Evaluation Board. Ito'y nasa direksyon ni Dante Nico Garcia at si Judy Anne Santos na gumanap bilang Ploning. Sinubukan nila na makapasok sa Oscar;'s ngunit nabigo ang mga ito. Hindi man ito nakapasok sa finalist ng Oscar's, ang kagandahan at kakaibang kuwento na ipinakita ng Ploning sa Pilipinas ay sapat na sa manonood. Ibang-iba ang Ploning sa mga komersyal na pelikulang nililikha ngayon. Ipinakita nito ang likas na kagandahan ng Pilipinas. Hindi sa Maynila ang lugar na pinagkuhaan ng pelikula, ito'y sa Cuyo na isang isla sa Palawan. Ipinakita nito ang kultura ng mga Pilipino na ating puwede ipagmalaki.

Ang Ploning ay nagsimula sa pagtutugtog ng isang katutubong kanta ng Cuyonon. Ito ay isang kuwento ng isang 30-anyos na dalaga na nakatira sa Cuyo. Siya ay bigo sa pag-ibig at iniwan ng kanyang minamahal. Si Tomas ang nobyo ni Ploning ngunit siya ay iniwan noon 16 anyos siya at pumunta ng Maynila. Simula noon, hindi na muli pa Sa pista ng Cuyo, dumating ang ilegal na barko mula sa Taiwan kung saan nagtrabaho ng 25 taon si Digo. Si Ploning ang nagsilbing nanay ni Digo noong bata pa siya dahil paralisado ang ina ni Digo na si Juaning. Bumalik si Digo sa Cuyo upang balikan ang kanyang nakaraan.

Si Ploning ay isang napaka-halagang tao sa paligid niya. Siya ay nagsilbing ate sa mga anak ni Nieves at Toting. Sina Nieves at Toting ay ang kanilang katiwala. Siya rin ang nagbabasa at nagsusulat ng liham para sa kapitbahay nilang si Alma. Siya rin ang naging karamay ni Intang sa pagka-lungkot nito. Si Intang ang ina ni Tomas. At higit sa lahat, ang naging ina ni Digo noong bata pa siya. Hindi man tunay na anak ni Ploning si Digo, itinuring at inalagaan niya ito parang isang tunay na anak.

Sa pelikula, si Ploning ay sinabing madamot sa pagpapakilala ng sarili at puso niya. Katulad ng mga karakter sa pelikula, naramdaman ko na ako'y isa sa mga karakter sa patuloy na paghahanap ng pagkatao ni Ploning. Siya ay isang simpleng babae na may makapangyarihang pagkatao na pilit sinusundan, inaalam at nilalapitan upang hingan ng lakas. Sa kanyang katahimikan natagpuan ng kanyang mga kababayan ang kani-kanilang sarili. Sa kabila ng katahimikang ito ang misteryong maghuhubad sa kanyang pinanggagalingan. Sa huli, mas lalo siyang hahangaan sa dakila niyang puso.

Magaling ang mga nagsipagganap sa pelikula. Sila ay magagaling umarte at nakuha nila ang emosyon ng mga manonood. Kakaibang Judy Ann ang mapapanood sa Ploning. Siya ay isang tahimik lamang ngunit napakita niya ang emosyon na gustong niyang iparating. Iba rin ang ipinakitang galing ng batang aktor na si Cedric Amit bilang Digo. At ang iba pang artista na sina Tessie Tomas, Gina Pareno, Mylene Dizon, Eugene Domingo, Tony Mabesa, Ces Quesada, Ketsup, at Meryl Soriano na talaga naman nagampanan ng mahusay ang kanilang karakter.

Upang maintindihan ang daloy ng istorya, kailangan nakatutok ka ng mabuti sa pelikula sapagkat ang bawat pangyayari ay mahalaga at may koneksyon sa isa't isa. At sa isa pang rason, ay kung hindi ka nkakaintindi ng salita ng mga Cuyonon, kailangan basahin mabuti ang mga translation nito upang maintindihan.

Hindi lamang normal o ordinaryo ang daloy ng istorya, sa bawat pupuntahan ni Digo na lugar sa Cuyo noong bumalik siya, nagkakaroon ng mga flashback sa mga pangyayari sa lugar na iyon. Dito natin malalaman ang koneksyon ng mga nakaraang pangyayari sa kanyang buhay. Masasabi ko na napaka-lawak ng imahinasyon ng nagsulat ng kuwentong ito at naisip niya na sa ganoong paraan ilahad ang kuwento.

Pagdating naman sa disenyong produksyon, angkop na angkop ang mga costumes sa mga nagsiganap. Nadala din ng kanilang mga suot ang kanilang karakter sa pelikula. Sa mga props naman, ito'y nakatulong ng mabuti sa pelikula. Sa paanong paraan? Maraming simbolo ang ginamit sa pelikula. Katulad na lamang ng importansya ng lychee kay Digo. Ang paboritong pagkain ni Digo at Ploning ang lychee. Pinapayagan lamang siya ni Ploning na kumain nito pag may espesyal na pagdiriwang katulad ng pista at kaarawan. Kaya hanggang sa magtrabaho na sa barko si Digo, ang pagkain ng lychee ay nanatiling importante sa kanya. Nagalit siya ng binuksan ang lata ng lychee ng kanyang katrabaho sapagkat napaka-importante nito sa kanya.

Sa kabuuan, bibigyan ko ng 8 over 10 ang Ploning sapagkat marami pa rin naiwan na katanungan sa aking isipan na kahit ilang beses ko panoorin ay waring hindi ko maiintindihan. Sana ay medyo binawasan nila ang twist ng sa ganoon ay mas naintindihan ito kahit isa panooran lang. Ngunit sa iba pang aspekto, ang Ploning ay napaka-ganda na pelikula. Isang pelikula na tumatak sa isipan ng manonood sa bigat ng damdamin na pinakita ng bawat karakter dito. Sa bawat emosyon na kanilang binigay at mga leksyon na kanilang ipinamahagi.

Sana Ay Huwag Na Lang

Ito ay pagsusuri sa aklat ni Laurice Del Rio na pinamagatang, "Sana Ay Huwag Na Lang"


I. Sinopsis:
Maagang nagkamali sa buhay si Paula. Nabuntis siya ng matapos ang kanyang ika-labingwalo kaarawan at si Pauline ang naging bunga nito. Mahal na mahal niya ang kanyang nobyo ngunit itinago ang lalaki ng mga magulang nito nang malaman ang gusot na napasukan. Sa tulong ng magulang ni Paula, siya ay bumangon mula sa paghihirap at nagsikap. Nakatpos siya mag-aral at nagkaroon ng negosyo na interior design firm.
Maganda ang naging relasyon ni Paula at Pauline bilang mag-ina marahil sa kadahilanan na maliit ang agwat ng kanilang edad. Ngunit nagbago ang kanilang relasyon nang magkaroon ng bagong nobyo si Paula. Si Dodge ang unang nobyo ni Paula pagkatapos magkamali sa buhay. Nabubuwisit si Pauline kay Dodge sa hindi niya maintindihan na rason. Sa simula pa lang ay medyo ilag na si Pauline rito lalo ng malaman niya na siya ay kasintahan na ng kanyang ina. Dahil sa kalungkutan na nararamdaman ni Pauline, ilang puntos ang binaba ng kanyang grado. Bagsak o pasang-awa ang grado na nkaukuha niya sa mga pagsusulit. Sinabihan ni Dodge si Pauline na kung tumaas ang kanyang grado, bibigyan siya nito ng Ipod. Pinayuhin si Paula ng guidance na gawin mas bukas ang komunikasyon nila mag-ina. Sa hindi maintindihan ni Paula ang inibang kilos at patutungo sakanya ni Pauline, ito’y kanyang dinamdam at gustuhin na makausap si Pauline ukol dito.

Pumasok sa kanyang kwarto si Pauline. Ibinato sa sahig ang teddy bear na regalo sa kanya ni Dodge. Inis na inis at sinisisi niya si Dodge sa mga masasamang nangyayari sa buhay niya ngayon. At sa halip na siya ay mag-aral siya ay nakipag-text sa isang kaibigan niya. Ngunit hindi nagtagal, ito’y nagpaalam na sa kanya dahil mag-aaral na ito. Naghanap siya ng puwede niyang maistorbo. Natigil siya ng mapunta sa pangalan ng kanyang guro na si Mr. Aries Mercurio o ang mas kilala sa tawag na “Mr. Sungit”. Tinext niya ito ngunit hindi ito sumagot sa mensahe ni Pauline at nagulat na lang na tumatawag na. Sila ay nagkwentuhan at kanyang natuklasan na magaan kausap si Aries. Nahuli ng kanyang ina na sila ay nag-uusap at binigyan ito ng malisya. Inisip na lamang ni Pauline na mamomroblema si Paula sa kanya at sa pamamagitan nito, posibleng maalis ang pansin nito sa nobyo.

Patuloy ang pag-uusap ni Pauline at Aries at hinatid pa ito sa knyang bahay. Inamin ni Paula na hindi siya komportable sa kanilang sitwasyong lalo na guro ni Pauline si Aries. Para mawala ang masamang iniisip nito, umalis magkakasama sina Aries, Pauline at Paula. Dito napatunayan ni Paula ang kabaitan ni Aries. Naging magaan ang daloy ng kanilang usapan. Kahit paano naintindihan niya kung bakit ganun kasaya si Pauline pag kasama ang guro. Bago matapos ang kanilang usapan, sinbi ni Paula na gusto siya ng kanyang anak at nagulat na lang na aminin ni Aries na siya ay may gusto rin dito. Ngunit lahat ng ito ay pagpapanggap lamang para mapunta sa kanila ang atensyon ni Paula. Nabitin ang kanilang usapan ng tumwag si Dodge. Galit na galit sa pagseselos sa pag-intindi ni Paula sa kanyang anak at kay Aries.

Nasundan ng paglabas ni Paula at Aries. Sila ay namsyal ng dalawa lamang dahil may pupuntahan na kaarawan si Pauline. Kahit anong pilit alalahanin ni Paula, hindi niya matandaang nakadama siya ng ganoong kilig sa dalawang lalaking nakasama niya. Ngayon ay mas interesado siya kay Aries kaysa kay Dodge. Hindi inaasahan ni Aries na siya ay matutuwa sa pagkukuwentuhan nila ni Paula.

Maraming pagkakataon na silang lumalabas. Ilang beses na rin na silang dalawa lang ang umaalis. Ngiting-ngiti si Aries at hindi maalis-alis ang tingin dito. Marami na siya nakasama babae pero bihira siyang matuwa nang ganoon sa kasama niya. Pakiramdam naman ni Paula ay matgal-tagal na rin mula nang maging ganoon kaganda ang paglabas niya kasama ang isang lalaki. Dahil dito, tumaas ulit ang mga grado ni Pauline.

Isang araw ay gusto makipag-talik ni Dodge kay Paula ngunit ayaw ito ni Paula. Narinig ito ni Pauline ng kumatok ito sa kanilang kuwarto. Lumayas si Pauline at pumunta sa bahay ni Aries. Dahil sa hindi ito nagustuhan ni Paula, siya ay nakipag-hiwalay ito kay Dodge. Nakita niya na ang sinasabi sa kanya na hindi magandang ugali nito. Nalaman niya na hindi niya pala ito mahal. Tuwang-tuwa si Pauline ng malaman ang balitang iyon. Niyaya ni Aries na sumama si Pauline at Paula sa kanilang family gathering sa susunod na arw.

Dumating sila sa mala-palasyo bahay ni Aries. Hindi halata sa kanya na ganoon siya kayaman dahil sa simple ng buhay na pinkita niya. Pinakilala sila sa buong pamilya ni Aries. Noong una ay hindi ito tanggap ng pamilya niya dahil maaga ito nagka-anak. Ngunit, sa banadang huli, nanaig pa din ang pag-iibigan nila. Pumayag ang mga magulang ni Aries kay Paula. At nagpasya magpakasal ang dalawa at nabuhay sa masaya at mapayapa buhay.

II. Pagsusuri:
Ang manunulat ng librong “Sana ay Huwag Na Lang” ay gumamit ng impormal na estiol sa pagsulat ng aklat. Ang salita na ginamit ay madaling maintindihan ng mambabasa. Hindi naging mahirap sakin ang maintindihan ang mensahe na nais niyang iparating. Isa rin sa rason na impormal ang estilo dahil sa paggamit ng “Taglish” sa aklat. Ang mga salita din na ginamit ay mababaw lamang. Ang bawat linya na isinulat ay tumatak agad sa aking isipan at nagbibigay ng malinaw na imahe sa mga nangyayari.

III. Kongklusyon at Rekomendasyon:
Ang aklat na ito ay nagpakita ng mahalagang pangyayari at mga aral na natutunan sa isang buhay ng tao. Maagang nagkamali sa buhay ngunit ito’y kanyang pinanindigan. Marahil sinulat itong aklat dahil marami sa mga Pilipino ang may interesado na basahin dahil sa paksang maaga nabuntis at ang maipit sa dalawang importante na lalake sa buhay. Ang maagang pagbubuntis ay npapanahon ngayon. Malaki epekto nito sa mga nakaranas dahil sa mas maaga sila namulat sa realidad ng mundo sa maagang pagkakaroon ng anak at dahil sa responsibilidad na magtrabaho para sa kanilang anak. Inirerekomenda ko itong aklat sa bawat Pilipino dahil hindi natin alam na ito ay maaring mangyari sa atin o sa ating mga kaibigan.

"AMATS"

Ano nga ba ang amats? Ang amats ay ang binaliktad na salitang “tama”. Ito ay tumutukoy sa “pagka-high” pag lasing na ang isang tao. Sinasabi na may “tama” na ang isang tao pag napadami ang inom nito.

Pinili ko ang salitang amats dahil sa unang kadahilanan na ito’y isang balbal na salita na binigyan lamang ng tao ng kahulugan. Hindi ito makikita sa mga diksyunaryo. Ito lamang ay nagpapahiwatig na ang mga salitang ating ginagamit ay maaring magka-iba sa ibang tao. Tayong mga tao na gumagamit ng salita ang siyang nagbibigay ng kahulugan dito. Katulad na lamang sa mailalagay ko sa “blog” na ito. Mailalagay ko ang aking mga nais na sabihin sa sarili kong pananaw. Bibigyan ko ng sarili kong definisyon at interpretasyon ang bawa’t pangyayari sa aking buhay.

Pangalawang rason ay ang paghihintulad ko sa antas ng amats sa antas ng aking kaalaman sa mga bagay-bagay sa mundo. May mga antas ang pagtama ng alkohol sa isang tao, at dumedepende rin ito sa dami o sa bilis ng paglagok ng alak. Ganoon rin sa aking maisusulat sa blog na ito. Dumedepende ang aking kaalaman na aking maibabahagi sa rami ng aking naranasan. Mas lalo ko mapapahayag ng mabuti ang isang menshe kung naranasan ko na ito at kung may sapat na kaalaman ako dito.

Sa susunod na rason ay ang pag meron ng amats ang isang tao, nailalabas niya ang kanyang mga saloobin ng walang pag-aalinlangan. Ganoon din ang nais ko sa blog na ito, ang masabi lahat ng aking nais iparating ng walang pag-aalinlangan. Ang maipahiwatig ang aking saloobin sa paraan na maiintindihan ng tao. Ang mailabas at maiparamdam sa mambabasa ang aking tunay na nararamdaman at emosyon.